Ειλεοστομία είναι ένα κομμάτι λεπτού εντέρου που μεταφέρεται στην επιφάνεια του δέρματος, για να παρέχει έναν εναλλακτικό τρόπο για την αποβολή των αποβλήτων της πέψης. Οι ασθενείς με ιατρικές παθήσεις όπως οι φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου, ο καρκίνος του παχέος εντέρου ή η χειρουργική επέμβαση εκτάκτου ανάγκης, μπορούν να απαιτήσουν την δημιουργία ειλεοστομίας ως μέρος της θεραπείας τους.
Ο κύριος σκοπός είναι να εκτρέψει το ρεύμα κοπράνων, για να επιτρέψει το λεπτό έντερο ή το παχύ έντερο να επουλωθούν. Για ορισμένους ασθενείς μια ειλεοτομία είναι μια μόνιμη θεραπεία, αλλά για τους περισσότερους είναι προσωρινή και συνήθως γίνεται σύγκλιση χειρουργικά 3 έως 6 μήνες αργότερα.
Υπάρχουν δύο τύποι ειλεοστομίας: τελική ειλεοστομία [Εικόνα 1, 2] και ειλεοστομία loop (αγκύλης) [εικόνα 2, 3].
Μετεγχειρητική φροντίδα
Με μια ειλεοστομία, τα υποπροϊόντα της πέψης δεν φτάνουν στο παχύ έντερο όπου συνήθως απορροφάται το νερό. Η έξοδος από μια ειλεοστομία είναι πιο υγρή από το φυσιολογικό. Η διασφάλιση της σωστής εφαρμογής του σάκου για τη συλλογή των αποβλήτων και η διαχείριση της παραγωγής κοπράνων είναι οι 2 πιο σημαντικές πτυχές της φροντίδας σας. Η μη σωστή φροντίδα της στομίας σας σε καθημερινή βάση μπορεί να προκαλέσει προβλήματα αφυδάτωσης και ερεθισμού του δέρματος που μπορεί να οδηγήσουν σε νοσηλεία. Η ειλεοστομία είναι ένα γεγονός που αλλάζει τη ζωή, η πλειοψηφία όμως των ασθενών μαθαίνει πώς να διαχειρίζεται αποτελεσματικά τη στομία τους και μετά από μια περίοδο ψυχολογικής και σωματικής προσαρμογής μπορούν να αποκτήσουν επιτυχημένη και παραγωγική ζωή.
Δραστηριότητα
Η σωματική δραστηριότητα θα πρέπει να συνεχιστεί σταδιακά μετά από τη χειρουργική επέμβαση. Ωστόσο, μακροπρόθεσμα πρέπει να αποφύγετε να σηκώνετε βαριά αντικείμενα καθώς και αθλήματα, όπως ποδόσφαιρο, πάλη και πολεμικές τέχνες. Είναι σημαντικό να ασφαλίσετε καλά το σακουλάκι σας στο δέρμα. Για αθλήματα όπως το τρέξιμο ή το άλμα, φορέστε ένα στενό ελαστικό παντελόνι ώστε να αποφεύγονται μεγάλες κινήσεις του σάκου. Για να εξασφαλίσετε το αυτοκόλλητο του σάκου σας από την υπερβολική εφίδρωση, κολλήστε μία αδιάβροχη αυτοκόλλητη ταινία περιμετρικά της βάσης.
Εφαρμόζοντας τον σάκο
Ο σάκος μπορεί να είναι ενός τεμαχίου ή δύο τεμαχίων [Εικόνα 5 και Εικόνα 6]. Το αυτοκόλλητο πρέπει να κολλήσει καλά στο δέρμα σας και το άνοιγμα πρέπει να ταιριάζει με το μέγεθος της στομίας. Εάν το άνοιγμα είναι πολύ ευρύ μπορεί να οδηγήσει σε ερεθισμούς γύρω από την στομία. Εάν γίνει πολύ μικρό μπορεί να ερεθίσει την στομίας και να προκαλέσει αιμορραγία.
Σε ιδανική περίπτωση, κάθε σάκος ενός τεμαχίου πρέπει να αντικαθίσταται κάθε μέρα ενώ των δύο τεμαχίων, η βάση μπορεί να παραμείνει για 3 έως 5 ημέρες αλλάζοντας τον σάκο κάθε 2-3 ημέρες.
Είναι σημαντικό να διατηρείται το δέρμα στεγνό και να αποφεύγεται η διαρροή υγρού στο δέρμα καθώς τα πεπτικά ένζυμα μπορεί να είναι πολύ ερεθιστικά. Η χρήση μιας κολλητικής πάστας (η οποία μονώνει περιμετρικά την στομία) κρίνεται μάλλον απαραίτητη.
Καθαρίστε προσεκτικά το δέρμα κάθε φορά που αλλάζετε ον σάκο. Εάν υπάρχουν τρίχες στην περιοχή, κόψτε τις προσεκτικά με ηλεκτρική μηχανή ή με ψαλίδι με κυρτές άκρες.
Η χρήση ενός καλύμματος από ύφασμα προσφέρει άνεση, μειώνοντας τη συσσώρευση θερμότητας μεταξύ του πλαστικού σάκου και του δέρματός σας.
Ντους και μπάνιο
Μπορείτε να κάνετε μπάνιο ή ντους φορώντας τον σάκο σας ή χωρίς τον σάκο.
Εάν δεν φοράτε τον σάκο σας υπάρχει η περίπτωση η στομία σας να αποβάλει εντερικό περιεχόμενο. Για να ελαχιστοποιήσετε την ποσότητα, κάντε ντους το πρωί πριν το πρωινό σας. Πλένετε την περιοχή γύρω από τη στομία με απαλές κινήσεις. Χρησιμοποιήστε ένα καθαρό, μαλακό πανί και μια μικρή ποσότητα μη λιπαρού σαπουνιού. Μην φοβάστε να ρίξετε απαλά νερό στην ειλεοστομία. Το νερό δεν θα μπει μέσα στην κοιλιά σας. Μην ανησυχείτε αν δείτε λίγο αίμα. Κάποια αιμορραγία είναι φυσιολογική επειδή η στομία έχει πλούσια παροχή αίματος. Ξεπλύνετε και στεγνώστε καλά το δέρμα. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα στεγνωτήρα μαλλιών (με κρύο αέρα) για να το στεγνώσει.
Φαγητό
Θα πρέπει να προσπαθήσετε να τρώτε 4 με 6 μικρά γεύματα την ημέρα και να πίνετε πολλά υγρά όλη την ημέρα. Η κατανάλωση μεγάλων γευμάτων ή η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων υγρών μπορεί να μην δώσει αρκετό χρόνο στο λεπτό έντερο για να απορροφήσει τα θρεπτικά συστατικά και τα υγρά. Μπορεί να προκαλέσει φούσκωμα και κράμπες. Μασήστε τα τρόφιμα πολύ καλά. Αποφύγετε μεγάλες ποσότητες ποπ κορν, ξηρών καρπών, τα πολύ ινώδη φρούτα, αποξηραμένα φρούτα, μανιτάρια, βλαστάρια φασολιών και μεγάλα κομμάτια ψωμιού, κρέατος. Για τις πρώτες 4 έως 6 εβδομάδες, συνιστάται η διατροφή με χαμηλή περιεκτικότητα σε ίνες για να αποφευχθεί η παρεμπόδιση της στομίας με λαχανικά με υψηλή περιεκτικότητα σε κατάλοιπα.
Εάν αισθανθείτε ότι υπάρχει κάποια απόφραξη ή δείτε ότι η ροή των κοπράνων είναι πολύ μικρότερη από την συνηθισμένη, μη πανικοβληθείτε. Στις περισσότερες περιπτώσεις αυτό λύνεται μόνο του. Περιστασιακά ίσως χρειαστεί να δράσετε μόνοι σας. Ξαπλώστε σε ύπτια θέση και τραβήξτε τα γόνατά σας μέχρι το στήθος σας, ή κάθεστε σκύψτε το σώμα σας προς τα γόνατά σας. Μπορεί επίσης να βοηθήσουν συμπιέσεις ή θερμαντικό μαξιλάρι στην κοιλιά σας. Μην τρώτε και μη πίνετε τίποτα για 3 έως 4 ώρες. Εάν το πρόβλημα δεν επιλυθεί, καλέστε τον γιατρό σας. Μην παίρνετε καθαρτικά.
Το κλειδί για την καλύτερη λειτουργία του εντέρου σας είναι το πολύ καλό μάσημα της τροφής.
Μετρήστε τον όγκο
Απαιτείται μεγάλη προσοχή για την αποφυγή της αφυδάτωσης. Η κανονική ημερήσια παραγωγή από την στομία κυμαίνεται μεταξύ 500 και 1200 ml. Η παραγωγή άνω των 1200 ml ημερησίως μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρή αφυδάτωση και ανισορροπία αλάτων και καλίου στο σώμα. Η αφυδάτωση, αν δεν διορθωθεί αμέσως, μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα όπως η νεφρική ανεπάρκεια, οι μη φυσιολογικοί καρδιακοί ρυθμοί και ακόμη και ο θάνατος. Ο καλύτερος τρόπος για να αποφύγετε την αφυδάτωση είναι να παρατηρείτε τον όγκο της παραγωγής ειλεοστομίας σας και να πίνετε 8 έως 12 ποτήρια υγρών ημερησίως. Τα ισοτονικά ποτά μπορεί να βοηθήσουν στην αναπλήρωση των αλάτων και του καλίου που χάνονται με την υπερβολική παραγωγή.
Όπως είπαμε η κανονική ημερήσια απόδοση κυμαίνεται μεταξύ 500 και 1200 ml
Τι κάνετε αν η παραγωγή σας είναι μεγαλύτερη από 1200 ml;
Αποφύγετε τα ινώδη τρόφιμα όπως τα ωμά φρούτα, το μπρόκολο και τα πράσινα φασόλια καθώς και την μπύρα, το γάλα και κάποια μπαχαρικά. Φάτε ώριμες μπανάνες, βραστό λευκό ρύζι, ψητή πατάτα χωρίς την φλούδα, και αυξήστε την πρόσληψη νερού. Εάν υπάρχει υψηλή παραγωγή, προσπαθήστε να την μειώσετε με:
Λαμβάνοντας 1 κουταλιά της σούπας σκόνη ίνας ψύλλιου διαλυμένη σε 1 φλιτζάνι νερό ή χυμό μία ή δύο φορές την ημέρα
Εάν συνεχίζεται η υψηλή παραγωγή, και αφού ζητήσετε την γνώμη του γιατρού σας, πάρτε το Imodium (αντιδιαρροϊκό φάρμακο). Το Imodium επιβραδύνει το χρόνο διέλευσης των κοπράνων στο έντερο
Τι κάνετε αν η παραγωγή σας εξακολουθεί να είναι πάνω από 1200 ml, ακόμη και μετά τις παραπάνω προσπάθειες;
Εάν η παραγωγή είναι σταθερά πάνω από 1200 ml για 3 ή περισσότερες ημέρες, υπάρχει κίνδυνος να αφυδατωθείτε. Είναι σημαντικό να αναγνωρίσετε τα σημεία και τα συμπτώματα της αφυδάτωσης.
Τα σημεία και τα συμπτώματα της αφυδάτωσης είναι:
Αυξημένη δίψα
Ξερό στόμα
Ξηρό δέρμα
Μειωμένη ούρηση
Σκούρο χρώμα ούρων
Φούσκωμα
Δυσκολία στην αναπνοή
Πονοκέφαλοι
Ξηρά μάτια
Κοιλιακή κράμπες
Μειωμένη / κρύα αίσθηση στα χέρια ή / και τα πόδια
Απώλεια της όρεξης
Υπνηλία
Αίσθημα λιποθυμίας
Μυϊκή αδυναμία
Κούραση
Πόνος στην πλάτη
Εάν παρουσιάσετε συμπτώματα αφυδάτωσης και αν η παραγωγή σας συνεχίσει να υπερβαίνει τα 1200 ml ημερησίως, ακόμη και αφού δοκιμάσετε τις παραπάνω συστάσεις, καλέστε τον γιατρό σας για οδηγίες. Εάν αισθάνεστε πολύ αδύναμοι μεταβείτε στην πλησιέστερη νοσηλευτική μονάδα για εξετάσεις αίματος και ενυδάτωση.
Διαχείριση αερίων και οσμής
Κατά τη διάρκεια της πρώιμης ανάκαμψης, μπορεί να παρατηρήσετε υπερβολικό αέριο από τη στομία σας. Αυτό είναι φυσιολογικό και θα βελτιωθεί σύντομα. Η επίπονη οσμή δεν πρέπει να ανησυχεί. Οι σάκοι στομίας είναι κατασκευασμένοι από υλικά που περιορίζουν τη μυρωδιά και κάποια έχουν φίλτρα ξυλάνθρακα. Η μόνη φορά που θα πρέπει να παρατηρήσετε οποιαδήποτε οσμή είναι όταν αλλάζετε ή αδειάζετε τη θήκη. Η οσμή των περιεχομένων του λεπτού εντέρου δεν είναι η ίδια με αυτή των κανονικών κοπράνων επειδή τα βακτήρια που προκαλούν την τελική διάσπαση των τροφίμων είναι κυρίως στο παχύ έντερο.
Αποφεύγοντας μεγάλη ποσότητα αυγών, λάχανων, κρεμμυδιών, ψαριών, ψητών ή αποξηραμένων φασολιών, σπαράγγια, πεπόνια, πολύ λιπαρά τρόφιμα, ανθρακούχα ποτά, γάλα, τυρί και αλκοόλ μπορεί να ελαχιστοποιηθεί η ποσότητα αερίου και οσμής. Αποσμητικά που κυκλοφορούν στο εμπόριο τοποθετημένα μέσα στη θήκη μπορούν να βοηθήσουν με την οσμή. Η βανίλια ή το στοματικό διάλυμα στον σάκο λειτουργεί καλά. Τα τρόφιμα που ελαχιστοποιούν την οσμή είναι ο μαϊντανός, ο δυόσμος, το γιαούρτι και το βουτυρόγαλα. Για να ελαχιστοποιήσετε τα υπερβολικά αέρια, αποφύγετε τα αεριούχα ποτά, την τσίχλα και μην καταπίνετε τα τρόφιμα πολύ γρήγορα.
Σεξουαλική δραστηριότητα και προσαρμογή.
Η ζωή με μια ειλεοστομία χρειάζεται κάποια ψυχολογική και φυσική προσαρμογή. Η σύντομη παροδική κατάθλιψη μπορεί να είναι ένα φυσιολογικό μέρος της διαδικασίας. Δώστε στον εαυτό σας χρόνο. Χρειάζονται περίπου 3 μήνες για να ανακάμψετε φυσικά από μεγάλες χειρουργικές επεμβάσεις. Η συμμετοχή σε μια ομάδα υποστήριξης μπορεί να σας βοηθήσει. Συζητήστε με τον γιατρό σας, τη σύζυγό σας, τον στενό συγγενή σας, έναν έμπιστο φίλο, με συνασθενείς σας. Είναι σημαντικό να απευθυνθείτε στους ανθρώπους και να μην περπατήσετε μόνοι σας αυτό το ταξίδι.
Όταν ανακάμψετε από τη χειρουργική επέμβαση, μπορείτε να επαναφέρετε σταδιακά τη σεξουαλική δραστηριότητα χωρίς πίεση.
Αδειάστε τον σάκο. Εσείς και ο σύντροφός σας μπορεί να χρειαστεί να κάνετε κάποιες μικρές προσαρμογές στη θέση, για να αποφύγετε την υπερβολική τριβή στον σάκο σας. Η επαφή κατά τη διάρκεια του έρωτα δεν μπορεί να βλάψει την στομία σας. Φορέστε μία υφασμάτινη θήκη σάκου. Θυμηθείτε ότι η στομία καλύπτει μόνο μια μικρή περιοχή του σώματός σας.
Εάν είστε σε μια νέα σχέση, οικοδομήστε τη σχέση πριν συζητήσετε για τη ειλεοστομία και τη σεξουαλική σας δραστηριότητα. Η σταδιακή δημιουργία εμπιστοσύνης και συναισθηματικής σύνδεσης είναι το κλειδί. Μια ειλεοστομία δεν πρέπει να σας εμποδίσει να νοιώθετε οικεία. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ορισμένοι ασθενείς μπορεί να εμφανίσουν σεξουαλική δυσλειτουργία μετά από πυελική χειρουργική, ειδικά αν έχουν λάβει θεραπεία ακτινοβολίας. Εάν αντιμετωπίζετε οποιαδήποτε προβλήματα με στυτική δυσλειτουργία, την έλλειψη λίμπιντο ή πόνο / ξηρότητα του κόλπου, συζητήστε με τον γιατρό σας. Η παραπομπή σε ουρολόγο ή γυναικολόγο μπορεί να αποδειχθεί πολύ χρήσιμη.
Φάρμακα
Ζητήστε οδηγίες μόνο από τον γιατρό σας για τα φάρμακα που χρησιμοποιείτε
Εάν παίρνετε επικαλυμμένα χάπια μπορεί να μην διαλύονται σωστά και μπορεί να περάσουν μη απορροφημένα μέσα στον σάκο. Τα υγρά φάρμακα ή τα μαλακά χάπια είναι προτιμότερα αν είναι διαθέσιμα. Μην παίρνετε καθαρτικά γιατί μπορεί να σας προκαλέσουν αφυδάτωση. Εάν παίρνετε φάρμακα με διουρητικά (χάπια που χρησιμοποιούνται συνήθως για τον έλεγχο της πίεσης του αίματος ή οίδημα), ενημερώστε τον γιατρό σας. Τα διουρητικά μπορούν να σας αφυδατώσουν και να προκαλέσουν διαταραχές των μεταλλικών στοιχείων και ηλεκτρολυτών του οργανισμού σας.
Σημάδια προς παρακολούθηση
Παρακολουθήστε τις παρακάτω ενδείξεις και επικοινωνήστε τον γιατρό σας ή πηγαίνετε στην πλησιέστερη νοσηλευτική μονάδα εάν τα συμπτώματα είναι πολύ σοβαρά:
Κοιλιακές κράμπες και διαταραχές
Οποιοδήποτε από τα προαναφερθέντα συμπτώματα αφυδάτωσης
Συνεχής αιμορραγία από το στόμα
Ζάλη
Πυρετός (Θερμοκρασία> 38 ° Κελσίου)
Δεν υπάρχει έξοδος από την στομία για 4 έως 6 ώρες
Διαχωρισμός και απόσπαση της στομίας από το περιβάλλον δέρμα
Η στομία μετατρέπεται σε μοβ ή μαύρο
Έμετος, αδυναμία ανεκτικότητας σε τρόφιμα ή υγρά
